του Κ. Παπαγιαννούλη
  Βρισκόμαστε στις ΗΠΑ, στην πολιτεία της Washington. O Steve δεν οδηγεί γιατί είναι άνω των 70 ετών και κατά συνέπεια, για να κάνει τα ψώνια της εβδομάδας, χρειάζεται κάποιον να τον εξυπηρετήσει με αυτοκίνητο.  Χρησιμοποιεί την εύχρηστη διαδικτυακή πλατφόρμα ‘’Lyft’’ μέσα από την οποία βρίσκει τον κοντινότερο διαθέσιμο οδηγό – όχι επαγγελματία - για να τον εξυπηρετήσει.

  Η πλατφόρμα πολύ έξυπνα υπολογίζει το κόστος της διαδρομής, την προμήθεια και ότι σχετικό. Στην πλατφόρμα ‘’Udemy’’ μπορεί οποιοσδήποτε να αναρτήσει διαδικτυακά βιντεομαθήματα και να τα πωλήσει με τη μορφή πακέτων όπως ‘’Φυσική για υποψήφιους συγκεκριμένων πανεπιστημίων’’ ή ‘’ Η φωτογραφική τέχνη της μακροφωτογράφισης εντόμων’’ ή ‘’ανθοδετική τέχνη ikebana’’. Φυσικά η πλατφόρμα Udemy δεν απαιτεί πιστοποιητικά, είναι δηλαδή ‘’μη κανονισμένη’’ ή ‘’μη κανονικοποιημένη’’ ( non regulated). Όμοια το Lyft δεν απαιτεί πιστοποίηση διπλώματος οδήγησης, αλλά εντέχνως μεταφέρει την ευθύνη στον χρήστη, με τα κατάλληλα ‘’terms and conditions’’ και ‘’disclaimers’’.

  Η παγκόσμια οικονομική κρίση γιγάντωσε τη λεγόμενη ‘’Οικονομία διαμοιρασμού’’ (sharing economy) Ο ορισμός της οικονομίας διαμοιρασμού διαχωρίζει τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται από τη συμβατική οικονομία της αγοράς. Αναφέρεται ως ένα οικονομικό σύστημα που βασίζεται στην κοινή χρήση αγαθών που μπορεί να χρησιμοποιούνται μερικώς. Είναι η διαδικασία κατά την οποία κάποιος με τη βοήθεια μιας διαδικτυακής πλατφόρμας μοιράζεται κάτι δικό του με άλλους και δέχεται επίσης κάτι άλλο από κάποιους άλλους για ιδία χρήση. Στο πρότυπο αυτό κυρίως χρησιμοποιείται η σχέση P2P (Peer to peer) και πολύ λιγότερο η (Β2C) (Business to customer).

  Η θεαματική ανάπτυξη του AIrBnB το έφερε στη δεύτερη παγκόσμια θέση των μεγαλύτερων επιχειρήσεων, με αξία άνω των 40δις δολαρίων. Ανάλογες sharing economy πλατφόρμες όπως το Uber, Lyft, Taskrabbit, Dogvacay, Peopleperhour, κ.α. βρίσκονται σε διαρκή ανάπτυξη. Που βρίσκεται όμως το μυστικό της χαμηλότερης και κατά συνέπεια δελεαστικότερης κοστολόγησης των υπηρεσιών από sharing economy business μοντέλα ; Αναρωτιόμαστε ακόμη, γιατί ο κόσμος επιλέγει ολοένα και περισσότερο υπηρεσίες της οικονομίας διαμοιρασμού;

Οι λόγοι της θεαματικής επιτυχίας του μοντέλου είναι:
  1.Οι προσφερόμενες υπηρεσίες έχουν χαμηλότερο κόστος γιατί δεν είναι ‘’regulated’’ όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του AirBnB δεν απαιτούνται επενδύσεις σε κοινωνική ασφάλεια προσωπικού, κλιμακοστάσιο κινδύνου, πυρασφάλεια, υγειονομική πιστοποίηση, κ.α. Η μόνη κανονικοποίηση της Ελληνικής πολιτείας είναι οι προκύπτοντες φόροι !
  2.Οι προσφερόμενες υπηρεσίες προκύπτουν από την ‘’περισσευούμενη επάρκεια’’ (excess capacity) δηλαδή έχω ένα σπίτι και κάθεται, έχω ένα αμάξι που τις περισσότερες ώρες είναι ακίνητο, έχω ταλέντο να διδάξω μαθηματικά (κι ας μην έχω πτυχίο).   Ειδική περίπτωση εφαρμογής του μοντέλου είναι τα ‘’ιδιαίτερα μαθήματα’’. Πάντα ενέπιπταν στο μοντέλο της οικονομίας διαμοιρασμού, καθώς έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
  1.Είναι μη κανονικοποιημένα και ανεξέλεγκτα από την πολιτεία η οποία αδυνατεί καν να εισπράξει φόρους.
  2.Χρησιμοποιούν χαμηλού έως ανύπαρκτου κόστους υποδομές. 3.Είναι ευέλικτα, (Φύγε Γιώργο – έλα Γιάννη), (Τώρα θέλω μάθημα στις 11:00 μ.μ.) δηλαδή απόλυτα ελαστικοποιημένα κατά την απαίτηση του παραγγέλοντος.

  Στην περίπτωση του Uber είδαμε την πανίσχυρη εν Ελλάδι συντεχνία των ιδιοκτητών Ταξί να συντάσσεται με την πολιτεία και να της υπενθυμίζει τον προστατευτικό ρόλο που της έχει τάξει. Όμως αυτό είναι ένα μοντέλο το οποίο σίγουρα δεν μπορούν εύκολα να απαιτήσουν οι φροντιστές από την πολιτεία, καθώς προβλέπεται στα πλαίσια της απελευθέρωσης των επαγγελμάτων, όλοι να κάνουν όλα. Η λεγόμενη κανονικοποίηση είναι μάλλον αδύνατη στην περίπτωση των ιδιαίτερων μαθημάτων τη στιγμή που οποιοσδήποτε αποφασίζει να επιλέξει οποιονδήποτε αδιαφορώντας για πτυχία ή άλλες πιστοποιήσεις.

Να σημειώσουμε εδώ ότι είμαστε τελευταίοι στην Ευρώπη στο να ακολουθούμε καινοτομίες όπως η εκπαίδευση εξ’αποστάσεως.   Ας δούμε όμως πως αντέδρασαν οι ξενοδόχοι παγκόσμια, όταν στον πέμπτο χρόνο ανάπτυξης του AiIrBnB είδαν απώλεια ειδικά λόγω της sharing economy της τάξης του 3%
  1.Δεν ζήτησαν από την πολιτεία κανονικοποίηση υπηρεσιών του AIrBnB γιατί ήξεραν ότι αυτό θα ξέφευγε από τον οποιοδήποτε έλεγχο.
  2.Δεν προέβησαν σε μαύρη προπαγάνδα του στυλ «Δείτε διαμέρισμα σε τρίτο όροφο χωρίς ασανσέρ»
  3.Δεν κατρακύλησαν τις τιμές σε επίπεδα χαμηλότερα από τα επιβαλλόμενα από τη γενική ύφεση.   Και τι έκαναν τελικά; Ενέταξαν πολλές υπηρεσίες τους στο AirBnB μετατρέποντάς το από αποκλειστικά P2P σε υβριδικό μοντέλο P2P&B2C.

Αυτό κατ΄αναλογία με το AIrBnB σημαίνει για τα φροντιστήρια:
  1.Τέλειες πλατφόρμες υπηρεσιών προσφοράς καθηγητών με θετικές αξιολογήσεις.
  2.Υπηρεσίες «Σου στέλνω καθηγητή στο σπίτι» (και δεν φοβάμαι μη μου τον πάρεις) γιατί χωρίς την πλατφόρμα δεν θα έχει αξιολογήσεις (positive feedbacks).
  3.Τέλειες υπηρεσίες εκπαίδευσης εξ΄αποστάσεως, με έξυπνη marketing strategy, και επένδυση σε marketeers.
  4.Αναμετάδοση μαθημάτων φροντιστηρίου.
  5.Υπηρεσίες «Έλα για μία ώρα μόνο στο φροντιστήριο» χωρίς απαραίτητα να γραφτείς σε σειρά μαθημάτων.  
Τελειώνοντας υπενθυμίζουμε για άλλη μία φορά: «Η SHARING ECONOMY ΕΡΧΕΤΑΙ»

του Κ. Παπαγιαννούλη
   Υπάρχουν χαραμάδες φωτός μέσα από τις οποίες διακρίνουμε τις νέες τάσεις στον εργασιακό και επαγγελματικό χώρο. Κάποιες προβλέψεις ήδη επαληθεύονται και άλλες προμηνύονται από τις λίγες ψηφίδες του puzzle τις οποίες διαθέτουμε.

   Οι τρεις μεγάλες τάσεις τις οποίες διακρίνουμε είναι:

    BUSINESS OUTSOURCING Που σημαίνει, ότι οι επιχειρήσεις θα αναζητούν εξωτερικούς συμβεβλημένους συνεργάτες για τις επιμέρους εργασίες τους. Όπως τώρα χρησιμοποιούνται εξωτερικοί συνεργάτες για συντήρηση εξοπλισμού, για τη διαφημιστική τους καμπάνια, για νομικές υπηρεσίες κ.λ.π.  Η εργασιακή αυτή τάση θα γενικευτεί σε όλες σχεδόν τις υπηρεσίες. Η τάση αυτή θα ενισχυθεί και από την ήδη υπάρχουσα δυνατότητα άμεσης διαδικτυακής επικοινωνίας. Οι εργαζόμενοι πλέον δεν θα βλέπουν τις επιχειρήσεις σαν επιθυμητούς εργοδότες τους αλλά σαν δυνητικούς πελάτες τους. Το φαινόμενο αυτό θα γενικευτεί σε όλα τα τμήματα μιας επιχείρησης με την εξαίρεση πιθανώς των επικεφαλής CTO ( Chief Technical Officer ), CMO ( Chief Marketing Officer ), CSO (Chief Sales Officer ) κ.α.

    SHARING ECONOMY – Οικονομία διαμοιρασμού, η οποία προσπερνά τα όποια ιδεολογικά και πολιτικά στεγανά. Όλοι πλέον θα έχουν τη δυνατότητα εισοδήματος, έχοντες ή μη έχοντες κεφάλαιο, έχοντες ή μη έχοντες περιουσιακά στοιχεία. Η αρχή έγινε με διαμεσολαβητικές πλατφόρμες όπως η Airbnb και το Uber για τα οποία προϋποτίθεται η ύπαρξη οικήματος ή οχήματος, όμως επεκτείνεται τάχιστα και στους μη έχοντες, όπως ενδεικτικά αναφέρουμε το peopleperhour.com, το toptal.com, το starofservice.com, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα για εισόδημα σε όλους όσους θέλουν να γίνουν freelancers. Τονίζουμε εδώ, ότι αυτές οι πλατφόρμες δεν ελέγχονται από κολοσσούς αλλά από νεωτεριστές startupers. Συναφής είναι και η δυνατότητα εισοδήματος από όλους μέσω του ‘mining’ σε cryptocurrencies όπως το etherium και το bitcoin τα οποία ομοίως δεν ελέγχονται από τραπεζικούς κολοσσούς.

   STARTUP FUNDING – Όλοι μπορούν πλέον να διεκδικήσουν ακόμη και ποσά της τάξης των εκατομμύριων για επένδυση σε μία δυνατή ιδέα και μία δυνατή ομάδα. Αυτό πριν από 15 χρόνια θα ήταν από αδιανόητο έως ιλαροκωμικό ανέκδοτο καθώς το μόνο που θα μπορούσε να κάνει ένας άντε και μεσοαστός, θα ήταν να ανοίξει ένα επισφαλές μαγαζάκι. Τώρα πλέον η αξία μπορεί να αναγνωριστεί και να επενδυθεί από τους business angels και τις εταιρίες venture capitals. Ειδικά στην πατρίδα μας, πέτυχαν λαμπρές επιτυχίες startuppers όπως  Νίκος Δρανδάκης με το Taxibeat,  το οποίο πουλήθηκε στην Daimler 42 εκατομμύρια. Άλλες μεγάλες επιτυχίες ήταν το Skroutz.gr, το e-food καθώς επίσης να αναφέρουμε ότι ένας εκ των ιδρυτών του AirBnb είναι Έλληνας. Σημειωτέον, ότι η αξία του AirBnb αποτιμάται σε ποσό ίσο με το ένα τρίτο του Ελληνικού χρέους !

    Σημαντική ακόμη είναι και η τάση των δέκα τελευταίων ετών για χρηματοδότηση μέσω crowdfunding υπηρεσιών όπως το kickstarter ή το Indygogo. Εδώ, μπορεί κανείς για παράδειγμα να προεισπράξει ποσά από μελλοντικές πωλήσεις αγαθών ή υπηρεσιών τα οποία στους αρχικούς αγοραστές θα διατεθούν στη μισή π.χ. τιμή. Έτσι, αν ζητάει κάποιος χρηματοδότηση για ένα νέο είδος π.χ. ‘έξυπνης βαλίτσας’, προεισπράττει το ποσό από επενδυτές-αγοραστές που θα το πάρουν μισοτιμής. Έτσι εξασφαλίζει ο κατασκευαστής το επενδυόμενο ποσό για υποδομή κατασκευής και κόστος υλικών. Η τεχνολογία μεταβάλλει το επιχειρηματικό και εργασιακό τοπίο με τρόπους που δεν προφήτευσε κανείς, δεν πρόβλεψε καμία νομοθεσία, δεν πρόβλεψε κανείς μελλοντολόγος και δεν μας ετοίμασε κανείς. Ο άνθρωπος εξελίχθηκε με διαδοχικές προσαρμογές κατά μήκος δεκάδων χιλιάδων ετών. Η τρίτη και τέταρτη επανάσταση της πληροφορικής δημιουργούν ιλίγγους μεν, αλλά και απρόσμενες ευκαιρίες !    

 του Κ. Παπαγιαννούλη
  Βρισκόμαστε στο 1967   Ο τρίχρονος Τζεφ Μπέζος συναρπάζεται στο νηπιαγωγείο, από έναν υπολογιστή παιχνίδι που καλεί στο τηλέφωνο προγραματισμένες κλήσεις.
   Βρισκόμαστε στο 1979 Ο 15χρονος Jef Bezos «παίζει» με πειράματα ηλεκτρισμού στο γκαράζ του σπιτιού του στο Τέξας. Οι φίλοι του τον θυμούνται να καταγίνεται με ηλεκτρικές διατάξεις, όπως « συναγερμός εισβολέων στο δωμάτιο » Η αγαπημένη του σειρά στην τηλεόραση της εποχής δεν είναι άλλη από το «ταξίδι στα αστέρια » και ο λόγος είναι ένας και μόνο: να δει τις σκηνές του διαστημοπλοίου enterprise όπου μιλάει ο ηλεκτρονικός υπολογιστής. Βρισκόμαστε στο 1994.

    Μετά τις σπουδές ηλεκτρολόγου στο Princeton, ο Τζεφ ζητάει επενδυτικό ποσό από τους πλούσιους γονείς του για να ξεκινήσει την επιχείρηση που οραματίστηκε. Γνώριζε ήδη τη ραγδαία εξάπλωση του internet και κατάλαβε, πως ο χώρος έμοιαζε όπως είπε αργότερα με την εποχή των πιονέρων χρυσοθήρων της Αμερικής. Συχνά αρέσκεται και σήμερα να μιλάει με αλληγορίες και παρομοιώσεις, επισημαίνοντας τις αναλογίες. Σήμερα, η επιχείρηση που ξεκίνησε το 1994 αριθμεί ετήσια κέρδη 107 δις δολάρια και συγκεκριμένα κερδίζει 3400 δολάρια κάθε δευτερόλεπτο, κατέχοντας την πρώτη θέση μακράν απέχουσα από τη Google του Larry Page και το Facebook του Mark Zuckerberg !

    Η αλληγορία που αρέσκεται να λέει ο Jef στις συνεντεύξεις είναι, ότι το internet σήμερα μοιάζει με την πρώτη εποχή του εξηλεκτρισμού του 1900. Αρχικά υπήρχαν τα δίκτυα που εξυπηρετούσαν την ηλεκτροδότηση των πόλεων. Στα σπίτια δεν υπήρχαν πρίζες και ηλεκτρικές συσκευές άλλες από τους λαμπτήρες. Κατόπιν εμφανίστηκαν οι πρώτοι ανεμιστήρες, τα πρώτα ηλεκτρικά πλυντήρια, με μοτέρ ανάδευσης σε ξύλινους κάδους και οι ηλεκτρικές σκούπες που κόστιζαν όσο το ένα τρίτο ενός Ford T ! Οι συσκευές αυτές μάλιστα έπαιρναν ρεύμα από τα ντουί για τις λάμπες !

    Το ίδιο και σήμερα, διατίθενται συσκευές και εφαρμογές εξαρτώμενες από το internet σε μια πρώιμη εποχή, όπου τα apps και το hardware πρόκειται να εξελιχθούν με αδιανόητους ρυθμούς μέσα στα επόμενα 50 χρόνια ! Η καινοτομία σήμερα εδράζεται αναμφισβήτητα στο διαδίκτυο και την πληροφορική τεχνολογία, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ανάλογες σπουδές, όμως σίγουρα σημαίνει ανάγκη για γειτνίαση με την πληροφορική όλων ανεξαίρετα των επιστημών, ακόμη και των φαινομενικά απεχουσών όπως η γλωσσολογία ή η φιλοσοφία !

   Ένα από τα επιτυχημένα επαγγέλματα του μέλλοντος έχει την ονομασία company & personal profiler & trainer.   Σε επίπεδο εταιριών, ο company profiler θα κατευθύνει το επικοινωνιακό προφίλ της επιχείρησης προς τον αποδοτικότερη κατεύθυνση, θα αναστρέφει την όποια αρνητική εντύπωση και θα ενισχύει τον τομέα των δημοσίων σχέσεων ασχολούμενος με τη διαδικτυακή εικόνα της επιχείρησης.  

  Σε επίπεδο προσώπων θα λειτουργεί ως επικοινωνιολόγος με έμφαση ομοίως στη διαδικτυακή εικόνα. Επιπρόσθετα, θα στοχεύει σε νέες γνωριμίες, θα συμβουλεύει για το χειρισμό υπαρχουσών γνωριμιών ή θα προτείνει την αποφυγή κάποιων άλλων. Καθημερινά θα διερευνά την εικόνα όπως έχει διαμορφωθεί από τα στατιστικά εργαλεία του διαδικτύου. Θα γνωμοδοτεί ακόμη για τις κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες θα παρευρίσκεται ο πελάτης ή θα προτείνει τη δημιουργία μιας τέτοιας εκδήλωσης. Θα μπορεί ακόμη να εκπαιδεύσει τον πελάτη προκειμένου να ανταποκριθεί στις δράσεις αυτές με αυτάρκεια.  

   Για το επάγγελμα αυτό, θα μπορούσε κανείς να ξεκινήσει με πτυχίο ψυχολόγου, marketing, δημοσίων σχέσεων, πληροφορικής κ.α.    

του Κ. Παπαγιαννούλη
   Κάποιος κάθεται σε ένα «πουφ» και χειρίζεται το laptop, κάποιος άλλος είναι μέσα σε μια μπανιέρα και βλέπει το ενυδρείο, κάποιος άλλος βάζει δίσκους βινυλίου ! Γύρω υπάρχουν γλυπτά με ποδήλατα, καναπέδες χρωματιστοί, οροφές εμπριμέ ! Τελικά για τι χώρο πρόκειται, μήπως είναι internet cafe, μήπως pop art gallery ;

   Πρόκειται για τα γραφεία της Google σε όλο τον κόσμο. Στις φωτογραφίες φαίνονται τα γραφεία από Δουβλίνο και Τορόντο. Και στην Αθήνα έτσι είναι ! Σε τι όμως εξυπηρετεί ένας τέτοιος χώρος ; Η Google επενδύει στη φαντασία. Οι συνεργάτες λοιπόν, θα πρέπει να έχουν διαθεματικές γνώσεις, έμπνευση, φαντασία, διαπολιτισμική αντίληψη. Καθημερινά αυτό είναι εμφανές από τα Doodles με τα οποία ξεκινάει η μέρα στα εκατομμύρια χρηστών.